Wij die niet eens in staat zijn onze dagelijkse afspraken te onthouden zonder elektronische agenda, moet het dan wel raadselachtig overkomen dat een primitief volk die het schrift niet kent, een overlevering letterlijk woord voor woord kan doorgeven. Het gemeenschapsgeheugen van de Toradja’s heeft gespecialiseerde kennisdragers voortgebracht. De eis die hieraan gesteld wordt, is , dat er een getrouwe overleving moet gewaarborgd worden.
De to minaa (hoge priester) moet over een dergelijk goed geheugen beschikken dat hij zo nodig twaalf uur achter elkaar delen uit de passomba tedong kan citeren. Op Papoea Nieuw-Guinea heeft de Heidelbergse etnoloog Jürg Wassmann zelfs zestien uur durende gezangencycli opgenomen. Elke cultuur ontwikkeld zoiets als een connectieve structuur, deze verbindt de leden van deze cultuur. De aanwezigheid van alle familieleden bij de feesten zorgt er voor dat het doorgeven van informatie ononderbroken van generatie op generatie, van individu tot individu doorgaat, en daarmee enerzijds hecht in het culturele geheugen verankerd raakt en anderzijds een identiteitsbevestigende werking heeft.
Prof. Assmann komt tot de volgende conclusie: het cultureel geheugen heeft een verwantschap met het schrift. Want de schriftloze culturen hebben vaak zogenaamde mnemotechnieken ontwikkeld die in niets voor geschreven teksten onderdoen. Elk deel van de stam beschikt over vele honderden namen. Die moeten allemaal, in een nauwkeurig vastgelegde volgorde, herinnerd worden om gebeurtenissen door te geven waarvan het spoor tot in de oertijd van de gehele stam, tot in de tijd van het ontstaan van de aarde, terug gaat. Omdat de drager van een naam als reïncarnatie van de vroegere drager van dei naam wordt beschouwd, wordt de genealogische afstand tussen verleden en heden opgeheven. Hun genealogie gaat tot 52 generaties terug in het verleden, tot hun stamouders die uit de kosmos kwamen. Als mnemotechnisch instrument werd een bundel palmvezelstokjes gebruikt. Elk stokje symboliseert een voorouder, en windstreken en kruisingen stonden voor huwelijken en nakomelingen ervan. Dat het verleden in het bewustzijn levend blijft, daarvoor zorgen 777 goddelijke adat-voorschriften (cfr. 10 geboden van het christendom).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten